تابلو برق صنعتی فشار ضعیف نخستین و مهم ترین مرحله برای طراحی و اجرای هر پروژه در حوزه برق صنعتی می باشد تاکنون به تابلو برق های منزل خود دقت کرده اید؟ این که تابلو ها دارای چه تجهیزاتی هستند وچه شکل ظاهری دارند؟تابلو برق ها محفظه های فلزی و غیر فلزی هستند، که به منظور محافظت از تجهیزات الکترونیکی مورد استفاده قرار می گیرند. تابلو های برق از نظر ولتاژ به سه دسته ی تابلو برق فشار ضعیف LV، تابلو برق فشار متوسط MV، و تابلو برق فشار قوی HV تقسیم می شوند. معمولا تابلو برق صنعتی فشار ضعیف در ابعادی وسیع تر از تابلو برق های خانگی ساخته می شوند. این تابلو ها تجهیزات متعددی دارند که در این مطلب به آنها خواهیم پرداخت.
اگر بخواهیم تابلو ها را به چیزی شبیه کنیم، می توانیم بگوییم این تابلو ها همچون قفسه هایی هستند که درونشان شهری متفاوت شکل گرفته است. شهری با هزاران رنگ و تنوع بسیار. هر یک از تجهیزاتی که درون این تابلو ها به کار می رود، همچون عضوی ویژه در یک جامعه مشغول به کار هستند.
هر یک از این تابلو برق ها تجهیزاتی را در خود جای می دهند. تجهیزاتی که تابلو های فشار قوی در خود جای میدهند، مسلما با تجهیزاتی که تابلو های فشار ضعیف در خود جای می دهند متفاوت هستند.
ولتاژ تابلو های برق فشار ضعیف تا 1000 ولت می باشد، ولتاژ تابلو های فشار متوسط از 1000 ولت تا 63000 ولت می باشد. در انتها تابلو های فشار قوی از 63000 ولت تا 400000 ولت می باشد.
از تابلو های برق معمولا در ایستگاه های مبدل، ایستگاه های برق، پالایشگاه ها، ساختمان های تجاری،کارخانه ها و … استفاده می شوند. اگر قصد دارد در زمینه ی تولید تابلو های برق شروع به فعالیت نمایید، باید دوره آموزش طراحی تابلو برق را بگذرانید.
این دوره ها از طرف سازمان فنی و حرفه ای برای کارآموزان برگزار می گردد. پس از گذراندن دوره آموزش طراحی تابلو برق می توانید اقدام به دریافت مدرک نمایید.
اگر بخواهیم تابلو ها را به چیزی شبیه کنیم، می توانیم بگوییم این تابلو ها همچون قفسه هایی هستند که درونشان شهری متفاوت شکل گرفته است. شهری با هزاران رنگ و تنوع بسیار. هر یک از تجهیزاتی که درون این تابلو ها به کار می رود، همچون عضوی ویژه در یک جامعه مشغول به کار هستند.
نکته ی جالب توجه این است که تمام تجهیزات تابلو های برق از نظر فعالیتی به یکی دیگر وابسته می باشند. مثلا اگر در یک تابلو برق کابل وجود نداشته باشد، یا تابلویی بدون محافظ کنتاکتور ساخته شده باشد، بدون شک این تابلو دچار مشکل خواهد شد و به درستی فعالیت نخواهد داشت.
انواع تابلو برق صنعتی فشار ضعیف و ویژگی های آنها
تابلو برق صنعتی فشار ضعیف در انواع متعددی ساخته می شوند. اگر بخواهیم این تابلو برق ها را از نظر ساختمانی دسته بندی نماییم باید بگوییم، به تابلو های ایستاده، تابلو های میزی، تابلو های رک و تابلو های دیواری تقسیم می شوند.
درست است که همه ی این تابلو ها، تابلو های برقی می باشند. اما دلیل بر این نیست که کارکرد و تجهیزات آنها نیز یکی باشد. هر یک از این تابلو های برق دارای کاربرد و ساختمانی متفاوت می باشند.
مثلا تابلو های ایستاده جزو تابلو هایی به شمار می روند که از جلو به راحتی می توان به آنها دسترسی داشت. معمولا بر روی دیوار ها نصب می شوند تا در دسترس باشند.
انواع تجهیزات مورد استفاده در تابلو های برق
تجهیزاتی که در تابلو های برق فشار ضعیف به کار میروند عبارتند از انواع کنتاکتور ها، ترانس ها، کلید های نشتی جریان، بی متال سه فاز و تکفاز، کلید اتوماتیک mcb و mccb، کلید mpcb، انواع فیوزها، کلید فیوز، انواع کلید گردان، کلید ولت متر، ریل، شینه یا باسبار، ترمینال، گلند، شینه نول، مقره، لامپ سیگنال و وایرشو و کابلشو.
تک تک این تجهیزاتی که در تابلو های برق به کار می روند، کاربرد خاصی دارند. این که شخصی بخواهد اقدام به ساخت تابلوهای برق نماید ابتدا باید تجهیزات تابلو برق را بشناسد. این که هر یک از این تجهیزات چه ویژگی دارند و دارای چه کاربردی خواهند بود.
انواع فیوز ها در تابلو برق: می توانیم به صراحت بیان کنیم که فیوز ها یکی از مهمترین تجهیزات تابلو برق ها به شمار می روند. فیوز ها معمولا زمانی مورد استفاده قرار می گیرند که جریان برق بیش از حد مجاز باشد، در این حال جریان مدار را قطع می کنند. فیوز ها در اصل رشته سیم هایی هستند که وقتی با اضافه بار مواجه می شوند، می شکنند یا ذوب می شوند. استفاده از این تجهیزات در تمام تابلو های برق ضروری است.
کلید اتوماتیک MCB: این کلید ها نیز همچون فیوزها زمانی که شبکه با بار اضافه روبرو می شود، اقدام به قطع برق می نماید. اما نکته ی تمایز کلید های ام سی بی با فیوز ها در حساسیت بالای این کلید ها نسبت به فیوز ها می باشد. از طرفی استفاده از کلید های ام سی بی نسبت به فیوز ها قابل اعتماد تر بوده عملکردی حرارتی یا مغناطیسی – حرارتی دارند.
کنتاکتور: کنتاکتور به نوعی عامل قطعی و اتصال مدار فرمان، از راه دور است. اما وظیفه ی کنتاکتور چه می باشد؟ کنتاکتور وظیفه دارد تا تمام دستگاه های تک فاز و سه فازه و وسایل برقی موجود در صنعت را توسط کنتاکتور قطع و وصل نماید.
کنترل فاز سه فاز دیجیتال: یکی دیگر از تجهیزات حفاظتی در تابلو برق صنعتی فشار ضعیف کنترل فاز سه فاز دیجیتال می باشد. این کنترل فاز ها حفاظت از الکتروموتور ها را بر عهده دارند.
بی متال های تکفاز و سه فاز: یکی دیگر از تجهیزات مورد استفاده در تابلو های برق فشار ضعیف، بی متال ها هستند. این تجهیزات در تابلو های برق، به عنوان یک سیستم حفاظتی برای موتور های سه فاز در برابر بار اضافی که ولتاژ کمی دارند عمل می کنند. بی متال ها معمولا از دو فلز که جنس های مختلفی دارند تشکیل می شوند.
زمانی که در مدار گرمای زیادی رخ دهد، یکی از فلز ها بیشتر از دیگری خم شده و منجر به قطع جریان برق در تابلو های برق می گردد.
کلید های MPCB:این کلید ها را می توانیم نوع خاصی از قطعه های الکترونیکی به شمار آوریم. این کلید ها در دو نوع حفاظت در برابر خطا ( مغناطیسی) و حفاظت در برابر اضافه بار( الکترونیکی) مورد استفاده قرار می گیرند. این کلید ها در هر تابلو ی برق نقشی متفاوت دارند. به نوعی منبع الکتریسیته ایمنی برای موتور نیز فراهم می کنند. برخی از این منبع ها را می توانیم حفاظت در برابر اضافه بار، نمایش هشدار خطا، اتصال خودکار مجددا، حفاظت در برابر عدم تعادل فاز ها و یا افت فاز ها و… بیان نماییم.
شستی دوبل: شستی ها یک از تجهیزاتی می باشند که در تابلوهای برق جهت راه اندازی و قطع کردن موتور استفاده می شوند. حال اگر شستی موجود در تابلو برق دوبل باشه، هر دو عمل اتصال و قطعی را انجام می دهد.
لیمیت سوئیچ: لیمیت سوئیچ ها که در تابلو های برق نصب می شوند، به نوعی یک قفل ایمنی هستند که برای کنترل سیستم دستگاه مورد استفاده قرار می کنند.
میکرو سوییچ: میکروسوئیچ ها در واقع ساده ترین عضو در میان تجهیزات تابلو های برق می باشد. این وسیله برای قطع و وصل کردن جریان برق در مدارهای الکترونیکی مورد استفاده قرار می گیرد.
تایمرها و تایم سوییچ ها: تایمر ها یا تایم سوئیچ ها که در تابلو های صنعتی به کار می روند، وظیفه کنترل مدار را بر عهده دارند. یا به نوعی می توانیم بگوییم زمان را میان دو عملکرد مدارهای فرمان تنظیم می کنند.
ساعت فرمان هفتگی: این ساعت ها به نوعی خاموش روشن کن های ساعتی هستند که بر روی تابلو های برق نصب می شوند. با استفاده از این ساعت ها می توان سیستم را برای یک دوره ی روزانه یا هفتگی کنترل نمود.
تایمر استارت مجدد: این تایمر ها زمانی که سیستم برق قطع و مجددا وصل می شود، برای محافظت و ایمنی دستگاه به کار می روند.
محافظ ولتاژ: زمانی که ولتاژ برق بیش از حد باشد. محافظ های ولتاژ الکتریسیته ی اضافی را منحرف نموده و توسط سیم اتصال به زمین باز می گردانند.
کنترل بار: این دستگاه ها که بر روی تابلو های برق نصب می شوند، وطیفه دارند اضافه بار موجود در موتور های الکتریکی را از جریان مدار قطع کنند. به نوعی جایگزینی مناسب برای بی متال ها می باشند.
فلوتر الکترونیکی: فلوتر های الکترونیکی وظیفه دارند تا از موتور در برابر خشک کار کردن محافظت نموده، و سطح مایع را در موتور ها کنترل نمایند.
ترموستات چیست: ترموستات ها معمولا جزء تجهیزات کوچکی به شمار می روند که دمای حرارتی دستگاه را با دمای عملکردی آن در یک راستا قرار می دهند.
سنسور چیست: سنسورها در اصل حسگرهایی می باشند که در تابلو های برق صنعتی نصب شده و کمیت های فیزیکی را به کمیت های الکتریکی تبدیل می کنند. کمیت هایی همچون حرارت، رطوبت، فشار و… .
انواع سنسور: سنسورها در اصل به دودسته تماسی و غیر تماسی تقسیم می شوند. اما سنسورهایی که در تابلو های صنعتی مورد استفاده قرار می گیرند بسیار متنوع می باشند. از جمله سنسورهای خازنی، سنسورهای نوری، سنسورهای القایی و… .
شمارنده دیجیتال چیست: کانتر یا شمارنده ی دیجیتال که در تابلو برق صنعتی نصب می شوند، وظیفه دارند تا تعداد دفعاتی که دستگاه یک فرایندی را انجام می دهد، نمایش داده و ذخیره کنند.
علاوه بر موارد یاد شده در تابلو برق فشار ضعیف تجهیزات دیگری نیز مورد استفاده قرار می گیرند. همه ی این تجهیزات در تابلو های برق مهم هستند. از طرفی نیز کاربرد های مختلفی دارند.
منبع : تجهیزات تابلو برق صنعتی فشار ضعیف شامل چه چیز هایی می باشد؟
وبلاگ : تابلو برق چیست؟