دتکتور وسیله و سیستمی است که برای کشف زودتر آتش سوزی قبل از توسعه‌ی آن طراحی شده است تا ساکنین بتوانند به سرعت و به صورت ایمن مکان را تخلیه کنند. تشخیص زودهنگام آتش سوزی نقش مهمی در ایجاد ایمنی ساکنین برای انجام واکنش اضطراری دارد. اکثر سیستم‌های اعلام حریق برای این در محل قرار داده شده‌اند که ساکنین و ماموران آتش نشانی بتوانند در مواقع اضطراری به سرعت واکنش نشان دهند و روند کنترل حریق را سرعت بخشند. مفید ترین و موثر ترین دتکتورها آنهایی هستند که آلارم دارند. سیستم‌های هشدار بیشتر برای ارسال سیگنال به ایستگاه‌های آتش نشانی طراحی شده‌اند.
اولین دتکتور ها چگونه عمل می‌کردند؟
هر چند در آموزشگاه‌های آموزش نصب اعلام حریق فنی و حرفه‌ای روش کار و نحوه استفاده از انواع وسایل شناسایی و مهار حریق آموزش داده می‌شود اما بد نیست بدانید که اولین دتکتورها چگونه عمل می‌کردند. ابتدایی ترین آنها به صورت خودکار کار شناسایی و اعلام حریق را انجام می‌دادند. آنها دارای اهرمی بودند که برای اعلام حریق و صدا درآوردن زنگ هشدار برای ایستگاه‌های آتش نشانی محلی وابسته به حضور شخصی در ساختمان بودند که این مسئله تاخیر قابل توجهی در اعلام و اطفا حریق ایجاد می‌کرد.
اما امروزه سیستم‌های اعلام حریق خودکار و پیشرفته وجود دارند که هزینه‌ی خرید و نصب آنها نسبت به نمونه‌های اولیه بسیار بالاتر است.
انواع دتکتور ها در آموزش نصب اعلام حریق فنی و حرفه‌ای
روش کار و نصب انواع مختلف دتکتورها در آموزشگاه‌های آموزش نصب اعلام حریق فنی و حرفه‌ای که در ادامه بیشتر معرفی خواهند شد، به صورت کامل آموزش داده خواهد شد.
1- دتکتورهای دودی نقطه‌ای: این دتکتورها دارای دو نوع هستند: دتکتور دود یونیزه و دتکتور دود نوری.
- دتکتور دود یونیزه: این نوع از آشکار سازها با تغییر جریان‌های بین الکترودها هنگام ورود دود به داخل اتاق، دود را تشخیص می‌دهند.
- دتکتور دود نوری: این نوع از آشکار سازها با استفاده از اصل پراکندگی نور، دود را تشخیص می‌دهند. هنگامی که دود وارد محفظه می‌شود، LED کوچک در آشکار ساز به سمت گیرنده منحرف می‌شود تا آشکار ساز را فعال کند.
2- دتکتورهای چند کاره. این نوع از آشکارسازها دارای بیش از یک سنسور هستند که هرکدام به خصوصیات فیزیکی یا شیمیایی آتش سوزی پاسخ می‌دهند. هدف از ترکیب سنسورها ، افزایش عملکرد سیستم در تشخیص آتش با استفاده از دود، گرما یا گازهای CO است. این آشکارسازها می توانند دسته خاصی از هشدارهای کاذب را کاهش دهند.
3- دتکتورحرارتی: دو نوع است.
- نوع اول به میزان به سرعت بالا رفتن گرما و تغییر دمای غیرطبیعی واکنش نشان می‌دهد و سریعترین پاسخ را در طیف گسترده‌ای از دمای محیط فراهم می‌کند. محدودیت دمای ثابت نیز در این آشکارسازها گنجانده شده است.
- در نوع دوم دما ثابت است که به جای واکنش برای افزایش درجه حرارت، نسبت به دمای ثابت از پیش تعیین شده واکنش نشان می‌دهد. نوع ثابت در جایی مناسب است که تغییر ناگهانی زیاد دما به عنوان مثال در اتاق‌های دیگ بخار و آشپزخانه‌ها طبیعی باشد.
4- دتکتورحرارتی خطی را برای مناطق و مکان‌های حادثه خیزی استفاده می‌شود که ورود انسان به آنجا دشوار است و امکان نصب دیگر آشکار سازها در آنجا وجود ندارد.
5-دتکتور پرتو نوری از دو واحد، یکی فرستنده و دیگری گیرنده تشکیل شده است که می‌تواند دو واحد جداگانه باشد که در فاصله‌ای جدا از هم قرار گرفته‌اند یا در یک واحد باشد که در این حالت یک بازتابنده برای بازتاب پرتوی انتقال یافته به گیرنده استفاده می‌شود.
6-دتکتورمکشی : این نوع از آشکار ساز از یک پمپ کوچک تشکیل شده است که نمونه‌هایی از هوای اتاق را از طریق سوراخ‌های موجود در لوله‌های سیستم به یک عنصر آشکار ساز مکش می‌کند. این آشکارساز معمولاً تا 100 برابر حساس‌تر از آشکارسازهای دودی نقطه‌ای و حرارتی خطی است. آشکارسازهای مکش کننده بسیار حساس هستند و می‌توانند دود را حتی قبل از اینکه برای چشم انسان قابل مشاهده باشد، تشخیص دهند.
7- دتکتورشعله: این آشکار سازها دو نوع هستند یکی برای تشخیص اشعه‌های مادون قرمز و دیگری برای تشخیص اشعه‌های ماوراء بنفش که هر کدام خصوصیات و ویژگی‌های خاص و متفاوتی دارند. دتکتورهای شعله مادون قرمز نیازی به نصب بر روی سقف ندارد و عمدتا کاربرد و کارکرد بهتری نسبت به آشکارسازهای اشعه ماوراء بنفش دارند چرا که دود در اشعه‌های ماوراء بنفش بسیار کمتر است.
8- دتکتورمنو اکسید کربن که با تشخیص آن در هوا فعال شده و هشدار می‌دهد.
منبع : دتکتور چیست؟